Vastu: વાસ્તુશાસ્ત્રમાં દિશાઓને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ કહેવામાં આવી છે. વાસ્તુ અનુસાર, 8 દિશાઓ છે એટલે કે 4 મુખ્ય દિશાઓ (પૂર્વ, પશ્ચિમ, ઉત્તર અને દક્ષિણ) સાથે ચાર કોણીય દિશાઓ ઉત્તર-પૂર્વ (ઉત્તર-પૂર્વ), દક્ષિણ-પૂર્વ (દક્ષિણ-પૂર્વ), દક્ષિણ-પશ્ચિમ (દક્ષિણ-) છે. પશ્ચિમ), ઉત્તર-પશ્ચિમ (ઉત્તર-પશ્ચિમ) વાસ્તુની ગણતરી ઉત્તર-પશ્ચિમના આધારે કરવામાં આવે છે. વાસ્તુમાં દરેક દિશાનું વિશેષ મહત્વ છે. વિવિધ દિશાઓ જુદા જુદા ગ્રહો સાથે સંબંધિત છે. માનવ જીવનમાં સુખ-શાંતિ માટે દિશાઓ યોગ્ય રાખવી જરૂરી માનવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ વાસ્તુમાં દરેક દિશાનું શું મહત્વ છે?
પૂર્વ દિશાઃ ભગવાન સૂર્ય અને દેવરાજ ઈન્દ્રને પૂર્વ દિશાના શાસક ગ્રહો માનવામાં આવે છે. આ દિશાને સારા સ્વાસ્થ્ય, બુદ્ધિ, ધન, સુખ અને સૌભાગ્યનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ઘર બનાવતી વખતે ઘરની પૂર્વ દિશામાં થોડી જગ્યા ખુલ્લી રાખવી જોઈએ. આ સ્થાન નીચું રાખવું જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે જો આમ ન થાય તો ઘરના મુખ્ય સભ્યના સ્વાસ્થ્ય પર અસર થઈ શકે છે.
પશ્ચિમ દિશાઃ પશ્ચિમ દિશાના શાસક ગ્રહો શનિ અને વરુણદેવ છે. આ દિશા સન્માન, સફળતા, સારા ભવિષ્ય અને સમૃદ્ધિનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો આ દિશામાં ખાડો, તિરાડ, નીચું સ્તર અથવા ખામી હોય તો માનસિક અસ્વસ્થતાની સ્થિતિ ઊભી થઈ શકે છે. કામકાજમાં અડચણો આવી શકે છે.
ઉત્તર દિશાઃ ઉત્તર દિશાના શાસક ગ્રહો બુધ અને ભગવાન કુબેર છે. આ દિશા જીવનમાં દરેક પ્રકારનું સુખ પ્રદાન કરે છે. આ દિશા બુદ્ધિ, જ્ઞાન, ચિંતન, ધ્યાન અને ધન માટે શુભ માનવામાં આવે છે. ઉત્તર દિશામાં ખાલી જગ્યા છોડીને ઘર બાંધવાથી દરેક પ્રકારના ભૌતિક સુખ અને સમૃદ્ધિની પ્રાપ્તિ થાય છે.
દક્ષિણ દિશાઃ દક્ષિણ દિશાના શાસક ગ્રહો મંગળ અને યમ છે. આ દિશા સફળતા, કીર્તિ, પ્રતિષ્ઠા અને ધૈર્યનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. આ દિશા પિતાની પ્રસન્નતાનો કારક પણ માનવામાં આવે છે. તમે દક્ષિણ દિશાને જેટલું વધારે વજન આપો તેટલું જ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. (vastu)
અગ્નિ કોણ: Vastuમાં અગ્નિ કોણનો શાસક ગ્રહ શુક્ર છે અને તેને અગ્નિનો દેવ માનવામાં આવે છે. આ દિશા સ્વાસ્થ્ય સાથે સંબંધિત છે. આ દિશા ઊંઘ અને યોગ્ય ઊંઘ આરામ સૂચવે છે. દક્ષિણ-પૂર્વ ખૂણામાં ભૂગર્ભ કુંડ રાખવું સારું માનવામાં આવતું નથી. આ ખરાબ સ્વાસ્થ્ય તરફ દોરી જાય છે.
દક્ષિણ-પશ્ચિમ ખૂણો: આ દિશાનો સ્વામી રાહુ અને નૈરુતિ નામનો રાક્ષસ છે. આ દિશા રાક્ષસ, ખરાબ કાર્યો કરનાર વ્યક્તિ કે ભૂતપ્રેતની દિશા છે. તેથી વાસ્તુમાં, આ દિશાને ક્યારેય ખાલી ન રાખવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
વાયવ્ય ખૂણોઃ આ દિશાને ચંદ્ર દેવ અને પવન દેવતાનો વાસ માનવામાં આવે છે. આ મિત્રતા અને દુશ્મની સૂચવે છે. આ દિશાને માનસિક વિકાસની દિશા માનવામાં આવે છે. આ દિશામાં કોઈપણ ખામી શત્રુઓની સંખ્યામાં વધારો થવાનો સંકેત માનવામાં આવે છે.
ઈશાન ખૂણોઃ ઈશાન ખૂણાનો શાસક ગ્રહ દેવગુરુ ગુરુ માનવામાં આવે છે. આ દિશાને બુદ્ધિ, જ્ઞાન, સમજદારી, ધૈર્ય અને હિંમતનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે. વાસ્તુ અનુસાર ઉત્તર-પૂર્વ ખૂણાની સ્વચ્છતાનું ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. આ દિશા ખુલ્લી રાખવી જોઈએ અને બાંધકામનું કામ ઓછામાં ઓછું કરવું જોઈએ. જો આ દિશા દોષોથી મુક્ત હોય તો તે આધ્યાત્મિક, માનસિક અને આર્થિક સમૃદ્ધિ લાવે છે. વાસ્તુ અનુસાર આ દિશામાં શૌચાલય, સેપ્ટિક ટાંકી કે ડસ્ટબિન ન રાખવા જોઈએ.
