One Nation One Election: વન નેશન વન ઇલેક્શન એ પીએમ નરેન્દ્ર મોદીની મહત્વકાંક્ષી યોજનાઓમાંથી એક છે. પીએમ મોદીએ લોકસભા ચૂંટણી 2024માં પણ ઘણી વખત આ વાતનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. કોંગ્રેસ સહિત અન્ય ઘણા વિરોધ પક્ષો તેની વિરુદ્ધ છે. જો કે મોદી કેબિનેટે બુધવારે આ પ્રસ્તાવને મંજૂરી આપી દીધી છે. પરંતુ આ દરખાસ્તને કાયદો બનતા પહેલા ઘણા તબક્કામાંથી પસાર થવું પડશે. વન નેશન વન ઇલેક્શન પર રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની અધ્યક્ષતામાં એક સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી, જેણે થોડા દિવસો પહેલા પોતાનો રિપોર્ટ સોંપ્યો હતો. હવે કેન્દ્રીય કેબિનેટે તેને મંજૂરી આપી દીધી છે.
વન નેશન, વન ઈલેક્શનના પ્રસ્તાવને મળી મોદી કેબિનેટની મંજૂરી
વન નેશન વન ઈલેક્શન પ્રસ્તાવને આજે મોદી કેબિનેટે મંજૂરી આપી દીધી છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર રામનાથ કોવિંદના રિપોર્ટને કેબિનેટે મંજૂરી આપી દીધી છે. આ પછી દેશમાં એક રાષ્ટ્ર એક ચૂંટણી કરાવવાનો માર્ગ સરળ બની ગયો છે. આ પહેલા કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ અને કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે મોદી સરકારના ત્રીજા કાર્યકાળના 100 દિવસ પૂરા થવાના અવસર પર એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં સરકારની ઉપલબ્ધિઓની યાદી જાહેર કરી હતી.
કમિટીની રચના ક્યારે થઈ ?
મોદી સરકારે તેના પાછલા કાર્યકાળ દરમિયાન ‘વન નેશન, વન ઈલેક્શન’ પર પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની અધ્યક્ષતામાં એક સમિતિની રચના કરી હતી.
કમિટીની શું જવાબદારી હતી ?
રામનાથ કોવિંદ કમિટીને દેશમાં એક સાથે ચૂંટણી યોજવાની શક્યતાઓ અંગે રિપોર્ટ કરવાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી.
સમિતિએ તેનો અહેવાલ ક્યારે સુપરત કર્યો ?
સમિતિએ આ વર્ષે માર્ચમાં રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુને પોતાનો અહેવાલ સોંપ્યો હતો.
કેબિનેટ નિર્ણય
મોદી કેબિનેટની બેઠકમાં રિપોર્ટ પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી અને સૈદ્ધાંતિક રીતે મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.
ગૃહમંત્રી શાહનું નિવેદન
તાજેતરમાં શાહે સરકારના આ કાર્યકાળ દરમિયાન વન નેશન, વન ઈલેક્શન લાગુ કરવાની વાત પણ કરી હતી.
શું છે સમિતિની ભલામણો?
- પ્રથમ તબક્કામાં લોકસભાની સાથે તમામ રાજ્યોની વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજવી જોઈએ.
- બીજા તબક્કામાં લોકસભા અને વિધાનસભાની સાથે સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓ યોજવી જોઈએ.
- સમગ્ર દેશમાં તમામ ચૂંટણીઓ માટે એક જ મતદાર યાદી હોવી જોઈએ.
- મતદાર ઓળખ કાર્ડ દરેક માટે સમાન હોવું જોઈએ
- ગૃહમંત્રીએ પણ એક દેશ એક ચૂંટણીની હિમાયત કરી છે
ભાજપે પણ પોતાના ઘોષણાપત્રમાં આપ્યું હતું વચન
આ દરમિયાન પણ કેન્દ્રીય મંત્રી અમિત શાહે મોટી જાહેરાત કરી અને કહ્યું કે આ કાર્યકાળ દરમિયાન અમે એક દેશ, એક ચૂંટણીનો અમલ કરીશું. તમને જણાવી દઈએ કે ભાજપે પણ પોતાના ઘોષણાપત્રમાં આ વચન આપ્યું હતું. તાજેતરમાં જ સ્વતંત્રતા દિવસના અવસર પર પીએમ મોદીએ પણ પોતાના ભાષણમાં એક દેશ, એક ચૂંટણીનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની અધ્યક્ષતામાં એક સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી જેણે પોતાનો રિપોર્ટ આપ્યો છે. આ કાર્યકાળ દરમિયાન એક દેશ એક ચૂંટણી થશે.
ક્યારથી થશે અમલ ?
લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણી એક સાથે યોજવાની ચર્ચા છે. જો કે, ઘણા રાજકારણીઓ એક દેશ, એક ચૂંટણીની તરફેણમાં નથી, તેથી તેઓ એક દેશ, એક ચૂંટણી ઇચ્છતા નથી. એક દેશ, એક ચૂંટણી વર્તમાન સરકારના એજન્ડામાં સામેલ છે અને તેને ધ્યાનમાં રાખીને સરકાર દ્વારા એક સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી. કેબિનેટે સમિતિ દ્વારા રજૂ કરાયેલા અહેવાલને મંજૂરી આપી દીધી છે. જો કે, તેના અમલીકરણ માટે લાંબી પ્રક્રિયા છે.
