India’s First National Space Day : આપણો દેશ આજે એટલે કે 23 ઓગસ્ટ 2024 ના રોજ તેનો પ્રથમ રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસ (India’s First National Space Day) ઉજવી રહ્યો છે. 23મી ઓગસ્ટની તારીખ હવેથી ભારતીય ઇતિહાસમાં રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસ તરીકે ઓળખાશે. આ દિવસ ચંદ્રયાન-3 મિશનની ઐતિહાસિક સફળતાના રૂપમાં ભારતની અવકાશ યાત્રામાં એક મુખ્ય સીમાચિહ્નરૂપ છે. વર્ષ 2023 માં આ દિવસે, ભારત ચંદ્ર પર ઉતરનાર ચોથો અને ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવીય ક્ષેત્રની નજીક ઉતરનાર પ્રથમ દેશ બન્યો. આ નોંધપાત્ર સિદ્ધિ સાથે, 23 ઓગસ્ટને રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસ તરીકે ઉજવવાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
આજે ભારતનો પ્રથમ રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસ
ચંદ્રયાન-3 મિશન 23 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ સફળ રહ્યું હતું. તેણે ચંદ્ર પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરીને ઈતિહાસ રચ્યો હતો. તે જ્યાં ઉતર્યું તે સ્થાન હવે શિવ શક્તિ પોઈન્ટ તરીકે ઓળખાય છે. અવકાશ સંશોધન અને સંશોધનમાં ભારતની તકનીકી પ્રગતિની ઉજવણી કરવા માટે રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. ચંદ્રયાન-3ની સફળતાએ ભારતને વૈશ્વિક અંતરિક્ષ રેસમાં ન માત્ર એક મુખ્ય ખેલાડી બનાવ્યું પરંતુ ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા ISROના વૈજ્ઞાનિકો અને એન્જિનિયરોની મહેનતને પણ માન્યતા આપી.
આ વર્ષના અવકાશ દિવસની થીમ શું છે?
2024 માટે રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસની થીમ “ચન્દ્રને સ્પર્શ કરતી વખતે જીવનને સ્પર્શવું: ભારતની અવકાશ સાગા” છે. જે સમાજ અને ટેકનોલોજી પર અવકાશ સંશોધનની ઊંડી અસર પર ભાર મૂકે છે. તેનો હેતુ સમાજ પર અવકાશ સંશોધનની સકારાત્મક અસરને પ્રકાશિત કરવાનો છે.
કયા કાર્યક્રમો યોજાશે?
આ અંગે માહિતી આપતા કેન્દ્રીય મંત્રી ડૉ. જીતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું કે, દેશભરમાં પ્રથમ રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવશે. આ દિવસે રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ દિલ્હીમાં આયોજિત મુખ્ય કાર્યક્રમનું ઉદ્ઘાટન કરશે. તેમણે કહ્યું કે આ માત્ર ઉજવણીનો દિવસ નથી પણ ભવિષ્ય માટે ચિંતન અને આયોજનનો પણ દિવસ છે. તેમણે કહ્યું કે આગામી દસ વર્ષમાં અવકાશ અર્થતંત્ર પાંચ ગણું વધીને લગભગ $44 બિલિયન થશે.
રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસની ઉજવણી માટે છેલ્લા એક મહિનામાં દેશભરમાં એક હજારથી વધુ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. ઉજવણીના ભાગરૂપે ઈન્ડિયન સ્પેસ હેકાથોન અને ઈસરો રોબોટિક્સ ચેલેન્જનું પણ આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.
બેંગલુરુ સ્થિત જવાહરલાલ નેહરુ પ્લેનેટેરિયમે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવીય ક્ષેત્રમાં ચંદ્રયાન-3 વિક્રમ લેન્ડરના સોફ્ટ લેન્ડિંગને માન્યતા આપવા માટે રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસની ઉજવણી માટે શ્રેણીબદ્ધ કાર્યક્રમોનું આયોજન પણ કર્યું છે. પ્રદર્શનો ઉપરાંત, પ્લેનેટોરિયમ ચંદ્ર પર એક પરિષદ અને ચંદ્રયાન 3 ની રોમાંચક યાત્રા પરના કાર્યક્રમોનું પણ આયોજન કરી રહ્યું છે. આ પ્રસંગે બાળકો માટે પેઇન્ટિંગ, પીક એન્ડ સ્પીક, જીગ્સૉ પઝલ અને વોક ઇન ક્વિઝનું પણ આયોજન કરવામાં આવશે. આમ પ્રથમ નેશનલ સ્પેસ ડે માટે શાળા-કોલેજોમાં પણ કાર્યક્રમો યોજાશે. ભારતીય અંતરિક્ષ એજન્સી ઈસરોએ પણ આ માટે ખાસ તૈયારીઓ કરી છે.
લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ ક્યારે અને ક્યાં જોવું
આ ઐતિહાસિક ઘટનાનો ભાગ બનવા માંગતા લોકો માટે એક સારા સમાચાર છે. નેશનલ સ્પેસ ડે 2024 પર આયોજિત થનારી ઈવેન્ટનું લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ કરવામાં આવશે. આ માટે ઈસરો કાર્યક્રમોનું પ્રસારણ કરશે. આ કાર્યક્રમોમાં વિદ્યાર્થીઓને પ્રેરણા આપવા માટે વિચારમંથન, અવકાશ વૈજ્ઞાનિકોની પેનલ ચર્ચા અને શૈક્ષણિક સત્રોનું પણ આયોજન કરવામાં આવશે. ભારતની અવકાશ યાત્રા વિશે જાણવાની આ એક અનોખી તક હશે. લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ જોવા માટે, તમે ઈસરોની વેબસાઈટ અને સોશિયલ મીડિયા હેન્ડલ્સની મુલાકાત લઈ શકો છો. તેમજ ડીડી ન્યૂઝ પર જોઈ શકાશે.
આ પણ વાંચો : Uttarakhand:રૂદ્રપ્રયાગમાં ભૂસ્ખલનને કારણે મોટી દુર્ઘટના, કાટમાળમાં દટાતા 4 લોકોના મોત
