રાજસ્થાન ચૂંટણીમાં ભાજપ સૌથી મોટી પાર્ટી તરીકે ઉભરી રહી હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. શરૂઆતના વલણોમાં કોંગ્રેસ હાર સાથે સત્તામાંથી બહાર થઈ ગઈ હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. રાજસ્થાનમાં કોંગ્રેસની હારના કારણો શું છે? જાણો આ અહેવાલમાં.
રાજસ્થાનમાં ભાજપ જીત નિશ્વિત
રાજસ્થાન ચૂંટણી માટે મતગણતરી ચાલી રહી છે. પ્રારંભિક વલણોમાં, વિપક્ષ ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) બહુમતી સાથે આગળ વધી રહી છે. તાજેતરના વલણો રાજ્યમાં કોંગ્રેસની સત્તામાંથી વિદાયના સંકેત આપી રહ્યા છે. આ આદેશનું કારણ શું છે? કોંગ્રેસ હારી રહી છે તો તેના પાંચ કારણો શું છે?
આંતરિક વિખવાદ
ચૂંટણીના થોડા મહિના પહેલા કોંગ્રેસમાં આંતરિક વિખવાદ સામે આવ્યો હતો. સીએમ અશોક ગેહલોત અને સચિન પાયલટ વચ્ચેના ઝઘડાની અસર કાર્યકરો પર પણ પડી હતી, જેનાથી જનતામાં ખોટો સંદેશ ગયો હતો. જો કે, ચૂંટણી પહેલા બંને નેતાઓ અમે સાથે છીએ એવો સંદેશ આપતા જોવા મળ્યા હતા, પરંતુ ત્યાં સુધીમાં ઘણું મોડું થઈ ગયું હતું.
ભાજપે આંતરિક કલેહને સંભાળી લીધો
જ્યારે કોંગ્રેસમાં આંતરિક વિખવાદ ચાલી રહ્યો હતો , ત્યારે ભાજપે આંતરિક કલેહને વધુ સારી રીતે સંભાળ્યો હતો. બંને પક્ષોએ સીએમ ચહેરાની જાહેરાત કરી ન હતી, પરંતુ કોંગ્રેસ તરફથી સીએમ અશોક ગેહલોત સીએમ તરીકે નિશ્ચિત હતા. જ્યારે આ વખતે ભાજપ રાજસ્થાનમાં મુખ્યમંત્રીના ચહેરા વગર ચૂંટણી લડી રહી છે. વસુંધરા રાજેને આ વખતે સીએમ ચહેરો જાહેર કરવામાં આવ્યો ન હતો પરંતુ મોટા નેતાઓને ચૂંટણી મેદાનમાં ઉતાર્યા. પરિણામએ આવ્યું કે નેતાઓએ પોતાની વિશ્વસનીયતા બચાવવા માટે તે બેઠક પર દબદબો જાળવ્યો અને તેની આસપાસની બેઠકો પર પણ સકારાત્મક અસર પડી.
મોદી vs ગેહલોત
મોદી vs ગેહલોત બનતી રાજસ્થાનની ચૂંટણી પણ કોંગ્રેસને ભારે પડી. જ્યારે પીએમ મોદીએ રાજસ્થાનમાં જંગી ચૂંટણી રેલીઓ યોજી હતી, ત્યારે કોંગ્રેસના પ્રચારનો ભાર સીએમ ગેહલોતના ખભા પર વધુ હતો. જ્યારે રાહુલ ગાંધી ચૂંટણી પ્રચાર માટે મેદાનમાં ઉતર્યા ત્યારે તે પણ માત્ર પ્રસન્નતા માટે જ લાગતું હતું. ચૂંટણી સંપૂર્ણપણે મોદી vs ગેહલોત બની ગઈ અને તેનો ફાયદો ભાજપને પણ થયો.
કન્હૈયાલાલ હત્યા કેસ
રાજસ્થાન ચૂંટણીમાં ભાજપે ઉદયપુરના કન્હૈયાલાલ હત્યા કેસનો મુદ્દો ઘણો ઉઠાવ્યો હતો. ભાજપની આ રણનીતિ પણ અસરકારક દેખાઈ રહી છે. મારવાડ પ્રદેશમાં ઉદયપુર આવે છે. રાજસ્થાનના રાજકારણમાં કહેવાય છે કે જે મેવાડ જીતે છે તે રાજસ્થાન જીતે છે. જો ભાજપને જીત મળતી દેખાઈ રહી છે તો તેની પાછળ કન્હૈયાલાલ હત્યા કેસની સાથે કાયદો અને વ્યવસ્થાના મુદ્દાની પણ મહત્વની ભૂમિકા હોવાનું માનવામાં આવે છે.
પેપરલીક સહિતના મુદ્દાઓ
અશોક ગેહલોતની સરકારે ચૂંટણી વર્ષમાં એક પછી એક ચૂંટણીલક્ષી દાવ પેચ રમ્યા. ચિરંજીવી યોજના હેઠળ તેમણે આરોગ્ય વીમાની મર્યાદા વધારીને 50 લાખ રૂપિયા કરવાનું વચન આપ્યું હતું. પરંતું પેપર લીક, લાલ ડાયરી અને ભ્રષ્ટાચારના આક્ષેપોએ સસ્તા ગેસ સિલિન્ડર સહિતની ઘણી આકર્ષક યોજનાઓ પર ભારે પડ્યું.
બળવાખોરો
કોંગ્રેસની હાર પાછળ બળવાખોરોને પણ મોટું કારણ માનવામાં આવે છે. કોંગ્રેસમાંથી ટિકિટ ન મળતાં અનેક નેતાઓએ પક્ષ સામે બળવો કરીને અપક્ષ ઉમેદવારી કરી હતી. કેટલાક ભાજપ અને અન્ય પક્ષોની ટિકિટ પર પણ ચૂંટણી લડ્યા હતા. ભાજપે દરેક બળવાખોરને મનાવવાની જવાબદારી મોટા નેતાઓને આપી અને તેમને મનાવવાનો પૂરો પ્રયાસ કર્યો. ઘણા બળવાખોરો સંમત થયા અને ભાજપને તેનો ફાયદો થયો.